Complexiteitschulden voorkomen en genezen met Aeslupa

Geen mens zit voor zijn plezier in de schulden en financiële problemen zijn zelden een bewuste keuze. Maar toch lijken schulden en schuldig zijn onlosmakelijk verbonden. Zit je in de financiële problemen? Dan is het credo vaak: Eigen schuld dikke bult.
Bij Aeslupa kijken we anders. Als bewindvoerders zien wij dat schuldenproblematiek vaak voortvloeit uit ingewikkelde procedures en ondoorzichtige regelgeving. Wij spreken hierbij van ‘complexiteitschulden’. Aeslupa is van mening dat niet degene met de schulden hier de schuldige is, maar dat met name overheidsinstanties te complex en ontransparant zijn. Daarom is het voor ons des te belangrijker om complexiteitschulden te voorkomen en genezen. Lees hier hoe we dit doen.

Complexiteitschulden in beeld

In theorie worden er grofweg twee oorzaken gegeven voor het ontstaan van schulden[1]:

Ten eerste onderscheid men schulden die ontstaan als het gevolg van een verandering in persoonlijke omstandigheden. Zo kunnen echtscheiding, geboorte, overlijden, pensioen of ontslag tot financiële problemen leiden.

Ten tweede wordt het naar verhouding teveel geld uitgeven (door bijvoorbeeld psychosociale problemen, verslaving, compensatiegedrag of overbesteding) als oorzaak van schulden genoemd.

Opvallend is dat er hier steeds vanuit wordt gegaan dat de schuld voortvloeit uit financiële verplichtingen die je –bewust- aan bent gegaan. Je moet betalingen doen voor goederen of diensten die je afneemt en (niet langer) kunt betalen.

Maar hierbij blijven schulden die het gevolg zijn van complexe regelgeving buiten beeld. Terwijl wij in onze bewindvoering juist zien dat complexiteitschulden veel voorkomen en aandacht vereisen. Daarom zetten wij complexiteit binnen de maatschappij en organisaties op de agenda als derde oorzaak voor schuldenproblematiek. En bieden we ondersteuning bij de gevolgen hiervan.

Aangiften en aanslagen

Vooral de overheid en de belastingdienst zijn grote spelers als het gaat om complexiteitschulden.

Zo raken door digitalisering vooral ouderen het spoor bijster als het gaat om aangiften. Hoewel het niet verplicht is om belastingzaken digitaal te regelen, wordt het doen van aangifte per post niet aangemoedigd. Om dat toch te regelen moet je actie ondernemen, en niet iedereen weet dat. Of als je iemand wilt machtigen omdat de online aangifte te ingewikkeld is, moet je wél een DigiD aanvragen en online activeren. Mocht je niet bekend zijn met deze procedures en er is niemand om hierin te begeleiden, dan kunnen de gevolgen problematisch, stressvol en kostbaar zijn.

Een andere oorzaak van complexiteitschulden, zijn de procedures rond toeslagen. Aeslupa signaleert dat er een substantiële groep particulieren met schulden te maken heeft doordat zij teveel toeslag ontvingen en terug moeten betalen. De Algemene Rekenkamer zegt hierover het volgende:

“Hoewel toeslagen bedoeld zijn om inkomensondersteuning op huishoudensniveau
te bieden en daarmee de financiële ruimte van huishoudens te vergroten, is er door verschillende instanties op gewezen dat het toeslagensysteem een risicofactor kan
zijn voor het ontstaan van problematische schulden.”

Aeslupa kent de risico’s van het toeslagensysteem en ziet in de praktijk wat de gevolgen zijn. Wij beschikken over de kennis en kunde om problemen die uit dit systeem voortvloeien te voorkomen en genezen.

Complexiteitschulden voorkomen

Schulden komen vaker voor dan je denkt. Het Nibud becijferde dat maar liefst 32% van de Nederlandse huishoudens met betalingsachterstanden kampt. Voor Aeslupa is dit een signaal dat schulden zich niet beperken tot een kleine minderheid met een buitensporig bestedingspatroon. Voor miljoenen Nederlanders is financiële stress aan de orde van de dag. En dat is jammer. Want voorkomen is beter dan genezen en heldere procedures en regels zouden daar een groot verschil kunnen maken.

Daarom wil Aeslupa door het benoemen en ter discussie stellen van de problematiek een maatschappelijk signaal afgeven. Zeker als het om geld gaat is het de verantwoordelijkheid van de overheid dat juist kwetsbare partijen niet voor onverwachte financiële verrassingen en betalingsregelingen komen te staan. Maar totdat er van hogerhand meer duidelijkheid komt, richt Aeslupa zich op het voorkomen van complexiteitschulden door te informeren en begeleiden.

Wil je complexiteitschulden voorkomen? We raden je aan je sowieso goed te informeren. Het Nibud verstrekt online veel informatie over verantwoord budgetbeheer. Als je meer wilt weten over (digitale) aangiften is deze wegwijzer op seniorweb.nl een goed beginpunt. Of bel met vragen of bij twijfel over toeslagen naar de belastingtelefoon.

Ga je liever in gesprek om het één en ander helder op een rij krijgen, of wil je ontlast worden van bureaucratische rompslomp? Aeslupa kan helpen complexiteitschulden te voorkomen door van adviezen te voorzien en bijvoorbeeld te begeleiden in het doen van aangiften.

Complexiteitschulden genezen

Niet iedereen is in staat complexiteitschulden te voorkomen. Om complexiteitschulden zo goed mogelijk aan te pakken is een vroegtijdige signalering cruciaal. Vooral voor mantelzorgers, zorgverleners en werkgevers is hier een belangrijke rol weggelegd. Want het in een vroeg stadium opmerken van schuldenproblematiek voorkomt erger. Doordat schuldenaren soms ter goeder trouw het ene gat met het ander trachten te vullen leiden schulden tot meer schulden en dus meer problemen. Om zowel individuele als maatschappelijke schade te beperken is het van belang tijdig aan de bel te trekken.

Merk je dat iemand in je omgeving betalingsachterstanden heeft, post niet opent, stress heeft of niet op komt dagen op afspraken? Dit kunnen signalen zijn dat er sprake is van problematische schulden. Maak in dat geval het onderwerp bespreekbaar en zorg dat je handreikingen kunt geven om de problemen aan te pakken.

Hiervoor hebben we een lijst online beschikbaar om de signalen te herkennen. En ook hier is Aeslupa beschikbaar om mee te denken over, en bij te dragen aan concrete oplossingen. Wij kennen de regels, de wegen en de mogelijkheden en bieden graag de helpende hand. Laat het ons gerust weten als je vragen hebt of meer informatie wilt.

[1] Zie De Greef (1992) en Boorsma et al (1994)

Met budgetbeheer, -advies en bewindvoering helpt Aeslupa mensen met hun financiën en financiële zaken. Aeslupa neemt op een menselijke manier financiële zorgen weg waar nodig en ondersteunt zelfstandigheid waar mogelijk.